ยัง“ไหว”อยู่

ย้อนไปเมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม 2557 ณ หมู่บ้านย่านสันกำแพง จำได้ว่าตอนนั้นกำลังอยู่ในห้องน้ำ อยู่ดีๆ ก็รู้สึกตัวโยกไปเอียงมา แอบคิดในใจว่าหรือเราจะหน้ามืด ทันใดนั้นคนในบ้านก็ตะโกนว่า”แผ่นดินไหว” ตอนนั้นทำอะไรไม่ถูกได้แต่รีบหนีออกจากพร้อมอุ้มหมามายืนบนถนนอย่างทุลักทุเล บอกตามตรงว่าทำอะไรไม่ถูก นั้นคือเหตุการณ์แผ่นดินไหวครั้งใหญ่ล่าสุดของภาคเหนือ ขนาดแผ่นดินไหว 6.3 ที่มีจุดศูนย์กลางอยู่บริเวณ ตำบลดงมะดะ อำเภอแม่ลาว จังหวัดเชียงราย ซึ่งเป็นแผ่นดินไหวที่เกิดจากการเคลื่อนตัวของกลุ่มรอยเลื่อนพะเยา หากจำกันได้การเกิดแผ่นดินไหวดังกล่าวมีความรุนแรงและเกิดขึ้นใกล้แหล่งชุมชนก่อให้เกิดความเสียหายของสิ่งปลูกสร้างเป็นจำนวนมากโดยเฉพาะ ถนน อาคารและบ้านเรือน ครั้งนั้นเองที่ผู้เขียนรู้เลยว่าพวกเราไม่เคยเรียนรู้และเตรียมพร้อมรับมือกับเหตุการณ์แบบนี้เลยทั้งในด้านการป้องกัน และ การปฏิบัติตัวเมื่อเกิดแผ่นดินไหว

ถัดมาแค่หนึ่งปีผมเจอแผ่นดินไหวจังๆ อีกครั้งตอนอยู่โตเกียว ในวันที่ 25 พฤษภาคม 2558 ขนาดแผ่นดินไหว 5.5 ตอนนั้นกำลังเดินออกจากอาคาร Tokyo Skytree ด้วยความแปลกใจว่าทำไมอยู่ดีๆ รถไฟก็หยุดวิ่ง พร้อมเสียงโทรศัพท์จากเพื่อนที่ญี่ปุ่นโทรมาเช็คว่ายังอยู่ดีไหมเพราะแผ่นดินไหวแรงมาก แต่เหลือเชื่อเรากลับไม่รู้สึกอะไรเลยได้แต่มองย้อนกลับไปดูที่อาคารและคิดในใจว่าสมกับเป็นหนึ่งในอาคารที่มีเทคโนโลยีรับมือเกี่ยวกับแผ่นดินไหวที่ดีที่สุดแห่งหนึ่งตามที่เคยได้ฟังจากทีมผู้ออกแบบ

หากเข้าไปดูข้อมูลสถิติของสำนักเฝ้าระวังแผ่นดินไหว (http://www.earthquake.tmd.go.th/ ) จะพบว่าบริเวณภาคเหนือของไทยยังมีแผ่นดินไหวอย่างต่อเนื่อง เพียงแต่ไม่ได้รุนแรงเหมือนเมื่อปี 2557 เชื่อไหมครับว่าเฉพาะเดือน ตุลาคม-พฤศจิกายน บริเวณจังหวัด เชียงราย เชียงใหม่ ลำพูน มีแผ่นดินไหวมาไม่น้อยกว่า 16 ครั้ง และมี 4 ครั้งเป็นเหตุการณ์ที่มีผู้รู้สึกถึงแรงสั่นสะเทือน นี่ยังไม่รวมจากพื้นที่ใกล้เคียงอื่นๆ

ภัยแผ่นดินไหวยังคงเป็นภัยธรรมชาติที่ยังไม่สามารถพยากรณ์ได้การเตรียมการล่วงหน้าเพื่อป้องกันภัยแผ่นดินไหว จำเป็นต้องเตรียมพร้อมก่อนล่วงหน้าเหตุการณ์ ในด้านสิ่งปลูกสร้างหากท่านกำลังคิดสร้างบ้านหลังใหม่ ควรใส่ใจตั้งแต่กระบวนการเริ่มต้นในการออกแบบเพราะรูปทรงบ้านบางแบบเช่นบ้านที่ชั้นล่างเปิดโล่งอาจพังถล่มลงมาได้ง่าย การใช้คอนกรีตที่ด้อยคุณภาพหรือเหล็กไม่เต็มเส้นจะทำให้โครงสร้างไม่แข็งแรง โครงสร้างแต่ละส่วนจะมีการเสริมเหล็กมากกว่าปกติ ทางที่ดีควรปรึกษาวิศวกรโยธา

มีคอนโดมิเนียมบางแห่งในจังหวัดเชียงรายชูจุดขายด้านความปลอดภัยโดยออกแบบโครงสร้างเสริมเหล็กพิเศษต้านแรงโดยเฉพาะสำหรับแผ่นดินไหว ลิฟต์โดยสารป้องกันแผ่นดินไหวเมื่อเกิดเหตุแผ่นดินไหวลิฟต์จะหยุดตรงชั้นที่ใกล้ที่สุดและเปิดประตูออกโดยอัตโนมัติหากตรวจจับแรงสั่นสะเทือนได้

สุดท้ายเราต้องเตือนตัวเองว่าที่อยู่ของเรายัง”ไหว”อยู่ ต้องหัดฝึกซ้อมเตรียมตัวรู้วิธีหลบภัยหากเกิดเหตุแผ่นดินไหวขึ้น จำไว้ว่าเราจะลดเหตุรุนแรงกับตัวเราและครอบครัวได้ด้วยสติ 

มนต์ชัย บุญยะวิภากุล

IN FOCUS : Better City Better Living for Better Life (บทความตีพิมพ์นิตยสาร  Home Buyers Guide Chiangmai ฉบับเดือน ธันวาคม 2559